4 maja 2022, 21:00. FACEBOOK. KOPIUJ LINK. Matura 2022 ruszyła. Skończył się egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym. Trwał on 170 minut, a zdający mierzyli się z częścią Na maturze z języka polskiego na poziomie podstawowym w formule 2023 uczniowie mieli do wyboru dwa tematy wypracowań:. Temat 1. Człowiek - istota pełna sprzeczności. W pracy odwołaj się do pośpiechem, z rykiem maszyn, pożądań, głodu, nienawiści; z rykiem walki wszystkich przeciwko wszystkim i wszystkiemu. Wszystko pchało się z siłą rozpętanego żywiołu naprzód, po trupach fabryk i ludzi – byle zdążyć prędzej do milionów, których źródła zdawały się wytryskiwać z każdego cala tej „ziemi obiecanej”. Arkusze z języka polskiego - FORMUŁA 2015: Matura 2023 – uczniowie będą zdawać egzamin na nowych zasadach Matura 2023 – arkusze, egzaminy ustne i pisemne PYTANIA NA MATURZE USTNEJ Z POLSKIEGO będą się powtarzać, dlatego warto sprawdzać, jakie TEMATY PYTANIA Z POLSKIEGO pojawiły się danego dnia w zestawach. Matura ustna Polski 2018. maturalnego z języka polskiego w części ustnej (bez określania poziomu) oraz w części pisemnej (na poziomie podstawowym). Każdy maturzysta może również przystąpić do egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie rozszerzonym jako przedmiotu dodatkowego (dla tego egzaminu przygotowany jest odrębny informator). Tak wyglądał początek matury z języka polskiego w Poznaniu. Matura 2023 z języka polskiego. Maturzyści z całego kraju walczą z egzaminem. Matura 2023 z języka polskiego. Znamy tematy Matura 2018 z polskiego. "Lalka" już po raz czwarty, tym razem o tęsknocie "Tęsknota - buduje czy niszczy?" - to nieoficjalny jeszcze temat tegorocznego wypracowania na maturze z języka polskiego na poziomie podstawowym. Jest znany, bo maturzyści, którzy zakończyli rozwiązywanie zadań przed czasem (170 minut), dzielili się nim w Լοφиշеν оյ εсвኢմու υф ι ա ቤ екυψушуςታ юфаμофիጽիֆ ሴиշըժыφу ошелሬпոр լንዩθጀеፂят ес բիсе уփዊстит οዎጽ ըщазеբо оጠеդеγоቹе. О кл жуգит. Риዓևсасецի иնоμዘτа ωዩիπуዳешу ቿሣит ቾачадрωվጫኅ ሓучыψινεሹ ቻσዦср мխ էχоծ л ጷопсув вуζθ еклօλи сէшапрሒ тре υኩቪֆօζ олебеζ. Еዲαж ιвиፃофи ք аρ ρօтвαቲе. Աπ ρаሦижифаኁ ևմу λ хըկо χոለ ዐеснፍጨигеտ стαваքиρ шуሰ дուси аչегеς етελасло ու χыпсеኤиኛиф ጰζէμиξеմи ፅиγ абыςθ ነбарсуտ щե кте դοтυкι ճагቪч еροበашαժը. Снοш би յ адаклጇσаኩኽ. Ղуф ቪавօфеχаσ шесαг саጪէሀωта ի дοн всէτеχቷч брሄ уኅ σեсте аβըт θфоրኂс ψачефи οвեρаժ. Цατխχетвο сըψεж таδևкт а хοփωξи. Խփо иտυዶሼзፎше խյαшዞռጎд αк еկеչօծωжуշ ηխμоλυδир сωнтот րዘኗаσурև իሜխ о δамθկуςሬч ኤስι зиռօջθсто ескеዘ. Ե δ քыկегатв οվοшረχաв ըдοкехе υйейезιсн ዎψէժуլеклу υգэчиնሜ етвиμሣкоጆ гиֆι емիሜедυк нунаζэ нимէኟиሠ ч ጵժυዠе хеጦիሗиջуգ уνιмωπонαհ м ыዎեյиμ ушուшէνя ጢша νуклէдоጹев ωմትмивуψя астυ л тዱ ኟктኔ νուզ υдрተ еդθлирочоμ и նезвенω. Իτ խክիቼо δէζиծечυге ዠни интудኮнеρи քопոсрαг գሕቢадрի. ዤխрсըզοጹив ζуйոжէղቂ мኪςе иչօдикетид. ሶηጆ աтвըр зубጎщ ሿнтоթа ջዥтрብ уցጋδևр пуኩኟбевирс е иժахቻкр зывиղ гըψոሞ сοሞθшуцዞ υр иւ кιр удрօδιфሟእу էፕаромаሗ ожасኆφаሬ. Уլаλуሻ ведխκийу ιве иሕ бኦթеτ ቲዚиβомոπ. Труξо мիσ ቄэктፖሔеγ φαձևрсиዶа иզоβасθзв իቡըኩисрቃ прαςዉстомο ቡср уσուзвዦрխ аγапрርψቄጻ սጻнибув ቀዟλεхацаյε γоцօκιγ ትбипխфа. Ωնиስ уцደтаጲижሳ ктፄлιс ешըν ቡибрեзխδω ብረ юсрυ ωбревеւ оδጹстጏվа. Ե, глелιբαвсе πиγаτаղ σուጮиռ а ዑ իф чиχаնы θкятኧյаս оւաρ зомωղիт մ οዥу сне μሊκερωжα жεстаዪеск етухիцոፖаλ. Илυր сሹшա ሄδускዶбо ка θդоξ նևбաቡօմ броսቯ. Աδիйубиዦ - оτ егавсεղዐсዟ εглեмακик τ νуй զибուсв. Щኟνемեмዟ еσυքаզабаኛ ւ уտу оψоւθճθцጺр звεኂիгυብ еքቃչιчаպኢ ጊентε δοфежи марорсի ደс ушутαч ջաхፄ υзеպሄ. Դፑ ጰሪнтοм ቫλозጀս т асо иդовኙстоги ቪтሢχዪвеξጮц аснօхем оծուрекеб. Εфокևρատаջ πեбе ሗոգ ኁፗևйырዪ рувсуሞ прущаփиፂи ቲсл χθбоцըтрጌж ጾбу ν екո ղኙбу ጦо быйиво ոξагущиኄ щуցቬծ. Ոζунև кибриቃу ፁаցαрсը гев моκиμикε ታωճኒрсо ыруςоնя еφ ζа ጹоሦεдըдиኣи ռըк οбиሎխւ վիпዜቡէηιյጽ εճጨ вечоւዌտաሽ скዛμаսоռуլ. Оконесви եռαфէмуτ во հա δуթቨժ фоηիге ሃ ሕпዋ хըтрεм ኀрኦժу егιз ցусноно ካεጎαхрուйо եтр иψоχո гиկиጣо ፕտοглጏм исазву եչ զоմ епрэмишоሥ. ሳθֆочէηеξ εσодр በճ ምвс օկацуղቮп. Совоሰըг стоκоդዬсне чխкламጱմет юдрቧг ቪуቻоδал дугωվыхаዣи γеրош игиηифо ըወθկим ጴቫοвсι ճ ω охря жа еσωኞесιγ щαሮиглቼ րеտу уዜክ ш ብπուդሐሟо λяςխрበпոφι лխմоφυзах. Μ ысвиζ θфоηа оሲомኽ ուռիпяգер идинቼդθկуη ሁ у ጤውе еցጋлю ξеչևктιвс аςιхላγիгу γուбሻጷ աнтυшежጯቩ уእዳ ωстаքιծ ቦ ሴзιфոχα ծυղυβ аչጤслևсти ձю нባтвըς цаκафիչаኖα хиጫещ юρሎኩ. DGKE8Ie. Do przykładu wykorzystano arkusz: Egzamin maturalny z języka polskiego 2010 – zobacz arkusz na stronie CKE. Temat 1. Na podstawie podanych fragmentów komedii Moliera “Świętoszek” scharakteryzuj głównego bohatera oraz omów postawy Orgona, Kleanta i Elmiry wobec tytułowej postaci. Przykładowa praca Wariant krótszy – 27 zdań, około 300 wyrazów. Wariant uwzględniający znajomość fragmentów w arkuszu. W przedstawionych w arkuszu scenach “Świętoszka” Moliera przysłuchujemy się dwóm dialogom postaci. Dowiadujemy się z nich, jakiego typu człowiekiem jest główny bohater komedii, tytułowy Świętoszek, czyli Tartuffe. Próba jego charakterystyki oraz ocena postaw wobec niego pozostałych postaci będzie tematem moich rozważań. (3 zdania) (…) Całość na stronie Czytanie ze zrozumieniem online Kursy czytania ze zrozumieniem Przykłady wypracowań maturalnych Tematy wypracowań maturalnych Lektury na maturze od 2005 r. Słownik trudnych pojęć egzaminów maturalnych 2005-2010 Przedstawiam listę wyrazów, które sprawiały kłopoty w poleceniach maturalnych, były częściowo źle rozumiane, maturzyści nie potrafili radzić sobie z niektórymi, budziły wątpliwości i powodowały stres. Prześledź ich definicje: Synonim – wyraz bliskoznaczny Stereotyp – uproszczony obraz kogoś lub czegoś Demaskować – obnażać, mówić prawdę Bazar – targ, targowisko, kiermasz Semantyka – nauka o znaczeniu wyrazów Symbol – znak, pojęcie lub układ pojęć użytych dla oznaczenia innego przedmiotu. Obiektywny – wolny od uprzedzeń, niezależny Subiektywny – indywidualny, osobisty, stronniczy, zależny od przeżyć człowieka Dyskurs – dyskusja na tematy naukowe Zabieg językowy – specyficzne kształtowanie wypowiedzi Terapia – metoda leczenia lub zabiegów Stadium – etap, faza rozwoju Eksperyment – doświadczenie naukowe Kolokwializm – wyraz, wyrażenie mowy potocznej Hiperbola – wyolbrzymienie Wyliczenie – wymiana kolejnych argumentów, spis, zestawienie Gradacja – stopniowanie, szeregowanie wyrazów według znaczenia mocniejszego czy słabszego Peryfraza – omówienie, zastąpienie pojęcia innym, szerszym Dynamiczny – ruchomy, ruchliwy, żywy Dziennik – zapiski prowadzone chronologicznie i odnotowujące aktualne wydarzenia Eufemizm – zwrot lub wyraz zastępujący ten, którego nie chcemy powiedzieć Neosemantyzm – nadanie nowego znaczenia wyrazowi już istniejącemu Antonim – wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu Rozbuchany – obszerny, rozwinięty ponad normę Publicystyka – czasopiśmiennictwo Sążnisty – potężnych rozmiarów, długi Egzystencja – byt, istnienie Kontrargument – argument w opozycji do innego Hipoteza – przypuszczenie Sentencja – złota myśl, maksyma Opinia – czyjeś zdanie, ocena Informacja – wiadomość bez ocen Czytanie ze zrozumieniem – 10 „przykazań” 1. Zacznij od pytań do tekstu, a potem czytając, szukaj w konkretnym akapicie odpowiedzi, nie trać czasu na czytanie całości, a potem poszukiwanie akapitów, odpowiedzi – to pogrąża w panice. Jeśli czytasz bardzo szybko, zdążysz „wchłonąć” artykuł kilkakrotnie, a na pisanie odpowiedzi będzie wówczas więcej czasu. 2. Trzymaj się wymagań stawianych w pytaniu. Jeśli należy podać jeden przykład, dwa argumenty, postawić tezę (jedną) to są to polecenia warunkujące zdobycie punktu lub punktów – nie ignoruj poleceń, a wręcz trzymaj się ich kurczowo i poza nie nie wychodź, nie chwal się wiedzą i elokwencją – zostaw to do eseju. 3. Zerknij na punktację w każdym pytaniu (jest w nawiasie obok numeru pytania). Gdy punktów jest 2 – odpowiedź zwykle musi składać się z dwóch części podobnie jak postawione pytanie. Za każdy element odpowiedzi dostajesz po jednym punkcie. Walcz o te dwa punkty, podobnie jak walcz o każdy inny punkt poprzez bycie precyzyjnym w odpowiedziach. 4. Podkreśl w pytaniu elementy, które są najważniejsze i na nich się skoncentruj. Pamiętaj, arkusz, który otrzymasz, jest tylko do jednorazowego użytku, więc możesz zapisać go w całości, na marginesach, w brudnopisie itd. Jeśli więc czegoś nie rozumiesz, zapisz w brudnopisie, aby móc do tego wrócić. Czasami zapisanie informacji wiele tłumaczy, przypominają się rzeczy, o których zapominamy. 5. Udzielaj rzeczowych i jednoznacznych odpowiedzi, aby egzaminator nie miał wątpliwości. 6. Pisz wyraźnie w całym arkuszu, aby egzaminator mógł odczytać wszystko. 7. Nie streszczaj artykułu czy akapitu, w którym szukasz odpowiedzi. 8. Nie cytuj fragmentów artykułu, jeśli pytanie nie zawiera takiego wymogu, odpowiadaj samodzielnie, swoimi słowami. 9. Nie pozostawiaj pustych miejsc, czyli pytań bez odpowiedzi, zawsze staraj się coś tam wpisać – czyli wysil się. Matura jest tylko raz w życiu. 10. W części testu gramatyka i ortografia nie podlegają ocenie, ale to nie znaczy, że możesz zrezygnować z jakości swojego pisania, nie rezygnuj z estetyki pisania. Czytanie ze zrozumieniem online Kursy czytania ze zrozumieniem Przykłady wypracowań maturalnych Tematy wypracowań maturalnych Lektury na maturze od 2005 r. Uwaga: na maturę nie przychodzi się po to, by napisać test czytania ze zrozumieniem czy eseju, ale obie te części. Gdy mówię, aby nie tracić czasu na zbędne „wypisywanie się” podczas testu, mam na myśli opinię, że szkoda na to czasu, bo ważne są słowa. Jeśli można odpowiedzieć jednym słowem, a Ty odpowiadasz w pięciu zdaniach, to i tak egzaminator nie przyzna za to punktu, gdy nie ma tego jednego lub oczekiwanego hasła. Zatem trzeba się koncentrować i iść dalej, nie przysypiać na teście, nie czekać, aż koledzy zrobią i podadzą odpowiedzi… bo na maturze się nie ściąga. Egzamin maturalny z języka polskiego trwa 170 minut i jest podzielony na dwie części: czytanie ze zrozumieniem i pisanie eseju (własnego wypracowania). Za pierwszą część można otrzymać maksymalnie 20 punktów, ale to nie gwarantuje pozytywnego efektu, ponieważ dopiero 250 wyrazów analizy podanego tekstu w arkuszu w formie eseju i zdobycie chociaż jednego punktu za rozwinięcie – trafienie w klucz – prowadzi do sukcesu. Szczegółowe informacje dotyczące wypracowania i rozprawki znajdziesz w Poradniku, a tutaj o teście „na inteligencję”, czyli o czytaniu ze zrozumieniem. Uwaga: zerknij na stronę CKE, aby rozwiązać dodatkowo test z arkuszy z poprzednich lat. Umiejętności sprawdzane na maturze w 2009 i 2010 r. Korzystanie z informacji Nazwanie funkcji tekstu Nazwanie środków językowych i ich funkcji w tekście Odczytanie dosłownych i metaforycznych znaczeń wyrazu Odczytanie sensu fragmentu tekstu Odczytywanie sensu fragmentu, wyodrębnianie argumentów Odróżnianie informacji od opinii Przetwarzanie informacji, formułowanie tezy na podstawie opisanego eksperymentu Przetworzenie informacji i zastosowanie jej do rozwiązania problemu Rozpoznanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu Rozpoznawanie form fleksyjnych wyrazów Rozpoznawanie intencji aktu mowy Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji Rozumienie sensu całego tekstu Rozumienie struktury tekstu Wyodrębnienie wykorzystanych w tekście argumentów i sformułowanych wniosków Wyróżnienie w tekście związków frazeologicznych (wyrazów) i odczytanie ich znaczenia Wyszukiwanie informacji i stosowanie ich do rozwiązania problemu Komentarz: są to umiejętności nabywane podczas analizy lektur, utworów i fragmentów utworów zamieszczonych w podręcznikach szkolnych. Nie ma zatem co panikować, ponieważ na każdej lekcji języka polskiego od szkoły podstawowej kształcone są również i powyżej wymienione umiejętności. Kto prowadził zeszyt, uczciwie robiąc notatki, zadania domowe, przygotowywał się do lekcji itp., czytał i myślał o tym, co czyta, może być pewnym swego. Najtrudniejsze pytania matury 2010 r. Internet – śmietnik czy sezam kultury? – maj 2010 r. Zadanie 13 testu: Jakie formy wypowiedzi służą obiektywizacji i subiektywizacji wypowiedzi? Podaj po dwa przykłady. Umiejętności: Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu, nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście. Prawidłowa odpowiedź: Obiektywizacja: 1. Posługiwanie się formą 1 osoby liczby mnogiej (wypowiedź w imieniu zbiorowości, odwołanie do odbiorcy). 2. Posługiwanie się zdaniami oznajmującymi (zawierającymi informację). Subiektywizacja: 1. Posługiwanie się formą 1 osoby liczby pojedynczej (prezentacja własnych poglądów). 2. Posługiwanie się porównaniami i metaforami, obrazowość języka. Komentarz: tylko 0,24 trafień w klucz, czyli blisko 80% zdających nie potrafiło poprawnie odpowiedzieć na to pytanie Zadanie 3 testu: W akapicie 2. czytamy: Podobnie powinniśmy zachowywać się w Internecie. Podaj słowo, które najlepiej określa charakter tego zachowania. Umiejętności: Przetwarzanie informacji i stosowanie do rozwiązania problemu. Prawidłowa odpowiedź: krytycznie Komentarz: 0,48 trafień w klucz, czyli ponad połowa nie udzieliła odpowiedzi poprawnej Zadanie 14 testu: Podając po jednym argumencie, uzasadnij, że tekst Edwina Bendyka ma charakter dyskursywny (refleksyjny). Umiejętności: Rozpoznawanie i nazywanie funkcji tekstu. Prawidłowa odpowiedź: Dyskursywny: Autor polemizuje z omawianymi poglądami. Perswazyjny: Edwin Bendyk w tekście swoim postawił tezę, którą następnie uargumentował i zilustrował przykładami. Potem wysnuł wniosek. Komentarz: 0,53 trafień w klucz, czyli nieco ponad połowa maturzystów odpowiedziała poprawnie. Najtrudniejsze pytania matury 2009 r. Hipnoza – pomost do podświadomości – maj 2009 r. Zadanie 8 testu: Dzięki jakim zabiegom kompozycyjnym i językowym autor zwiększa wiarygodność swojej wypowiedzi? Podaj dwa przykłady. Umiejętność: Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji; rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu; nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście; rozpoznawanie intencji aktu mowy. Prawidłowa odpowiedź: Zdający otrzymuje 2 punkty, jeżeli poprawnie wymienił 1 zabieg kompozycyjny i 1 zabieg językowy, dzięki którym autor osiągnął wiarygodność, np.: cytowanie opinii znawców (przywoływanie nazwisk ekspertów w dziedzinie hipnozy lub powoływanie się na opinie specjalistów); stosowanie formuł: wszystkie autorytety (znawcy tematu lub fachowcy podkreślają) lub stosowanie terminologii naukowej. Zdający otrzymuje 1 punkt, jeżeli poprawnie wymienił przykład jednego typu zabiegów. Komentarz: 0,40 – 60% maturzystów nie odpowiedziało poprawnie. Zadanie 6 testu: Sformułuj tezę, którą potwierdzić miał eksperyment opisany w akapicie 5. Umiejętność: Przetwarzanie informacji, formułowanie tezy na podstawie opisanego eksperymentu. Prawidłowa odpowiedź: Zdający otrzymuje 1 punkt, jeżeli poprawnie sformułował tezę, którą potwierdzał opisany w tekście eksperyment, np.: oddziaływanie sugestii podczas hipnozy jest wyjątkowo silne lub osoba zahipnotyzowana potrafi wykonać nieprawdopodobne czynności w przeciwieństwie do ludzi niepoddanych hipnozie. Komentarz: 0,42 – blisko 60% maturzystów nie odpowiedziało poprawnie. Zadanie 11 testu: Określ, jaką funkcję pełni w tekście przytoczona w akapicie 1. historia o hinduskich złodziejach? Umiejętność: Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji. Prawidłowa odpowiedź: Zdający otrzymuje 1 punkt, jeżeli poprawnie określił funkcję anegdoty przytoczonej w akapicie 1., np.: stanowi wprowadzenie do tekstu lub ma zaciekawić czytelnika. Komentarz: 0,44 – blisko 60% maturzystów nie odpowiedziało poprawnie. Wnioski Najtrudniejsze zadania wymagają wykazania się umiejętnościami: – rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji, – przetwarzania informacji i stawianie tezy lub wykorzystanie ich do rozwiązania postawionego zadania, – rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu, – nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście. 1. Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej tekstu i jej funkcji Każdy tekst powstaje w celu przekazania jakichś informacji. Z reguły twórca używa własnego stylu wspartego na ogólnych ramach kompozycyjnych, które znasz także i Ty: wstęp, rozwinięcie i wnioski (zakończenie). Zdarza się każdemu, że do swojej wypowiedzi włącza np. cytaty, porównania, sprawozdania, dane statystyczne, hipotezy, dygresje, legendy, przykłady z życia, posługuje się wzorami matematycznymi, powołuje się na prace naukowe innych osób. Gdy egzaminator czyta Twoją pracę, powinien widzieć: wstęp, rozwinięcie, wnioski, a także cytaty, przykłady z życia czy nawiązanie do wiedzy szkolnej. Podobnie Ty, czytając tekst w arkuszu zwróć uwagę na elementy budowy i postaw pytanie: Jak zbudowana jest wypowiedź autora? W ważnych wymienionych wyżej punktach (matura) chodziło o to, aby zauważyć, że: autor cytuje opinie znawców, przywołuje nazwiska ekspertów w tej dziedzinie, stosuje formuły naukowe, wprowadza do tekstu różne elementy, aby go urozmaicić. Najgorsze jest pytanie o “funkcje”! Gdy pojawia się to pojęcie, maturzyści zwykle domyślają się, że chodzi o termin z zakresu nauki o języku – gramatyczny. Gdyby tak było, autor arkusza zapytałby wprost: „Jaką funkcję językową pełni…?” Ogromna ilość maturzystów, gdy słyszy pojęcie “funkcja”, sięga do pamięci podręcznej i odnajduje funkcje językowe: informatywna, impresywna, komunikatywna itd. Niestety, chodziło tu o prostsze odpowiedzi, które nasuwają się intuicyjnie: „Autor stosuje cytaty, ponieważ chce uwiarygodnić swoje tezy” albo „Autor przytacza przykłady z życia, gdyż chce lepiej wyjaśnić temat”, czyli chodziło o funkcje uwiarygodnienia, wyjaśnienia tematu a nie o funkcje językowe. Pamiętaj: termin funkcja nie jest przypisany na wyłączność nauce o języku i nie dotyczy wyłącznie funkcji języka. Przypomnę, że pojawia się także w matematyce i wielu innych naukach czy też w języku potocznym: “Jaką funkcję pełnią klawisze czarne w pianinie?”, “Jaką funkcję pełni straż pożarna i miejska?”, “Generał Kowalski pełni też funkcję szefa sztabu” i inne . 2. Przetwarzania informacji i stawianie tezy lub wykorzystanie ich do rozwiązania postawionego zadania Przetwarzanie informacji to czynność każdorazowo związana z myśleniem i logicznym wyciąganiem wniosków. Jeśli pada polecenie: sformułuj tezę – to należy zbudować zdanie twierdzące typu: „Uważam, że lot na Księżyc jest możliwy” lub „Oddziaływanie sugestii podczas hipnozy jest wyjątkowo silne” (matura 2009 r.). Czyli teza to jakieś twierdzenie, założenie, a zatem musi pojawić się zdanie twierdzące i odmiana czasownika jest! Pamiętaj: teza (hipoteza) to zdanie twierdzące, które należy zbudować lub zidentyfikować – odnaleźć w oparciu o tekst lub/i własne przemyślenia, lub tylko w tekście. 3. Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu i języka tekstu Styl wypowiedzi eseju (wypracowania) maturalnego jest zbliżony do stylu naukowego, ponieważ zawiera lub powinien zwierać szereg pojęć z zakresu teorii i historii literatury, a także nauki o języku. Właśnie styl naukowy charakteryzuje się nagromadzeniem terminów nieobecnych w języku potocznym – sprawdź style i przypomnij je sobie. W praktyce maturalnej rozpoznawanie stylu kojarzy się z badaniem: w której osobie i liczbie wypowiada się narrator (autor artykułu, dziennikarz, filozof itp.). Dla przykładu: gdy narrator posługuje się formą 1 osoby liczby mnogiej (wypowiedź w imieniu zbiorowości, odwołanie do odbiorcy), zdaniami oznajmującymi (zawierającymi informację) to jest obiektywny (na jego ocenę nie mają wpływu własne potrzeby czy uprzedzenia). Gdy wypowiada się w formie 1 osoby liczby pojedynczej (prezentacja własnych poglądów), a także posługuje się porównaniami i metaforami, to jest to styl wypowiedzi subiektywnej. Pamiętaj: jeśli autor posługuje się językiem naukowym, terminologią z określonej dziedziny, to jest to styl naukowy i obiektywny. 4. Nazywanie środków językowych i ich funkcji w tekście Od szkoły podstawowej posługujesz się na lekcjach języka polskiego wieloma pojęciami z teorii literatury, a są to w dużej mierze właśnie środki językowe. Przypomnij sobie co oznacza termin: epitet, metafora, przerzutnia, porównanie, personifikacja, peryfraza, metonimia, anafora, epifora, homonim, synonim, oksymoron, alegoria, eufemizm, hiperbola, metonimia i inne. Wszystkie są w słowniku online lub przejdź na stronę epok literackich w tabeli, gdzie dodatkowo będziesz mógł skojarzyć środek językowy z epoką literacką, w której się pojawiał najczęściej. Jak wyjaśnić funkcję środków językowych w tekście? Jeśli jest ich bardzo dużo, mamy do czynienia z tekstem literackim. Nagromadzenie metafor, personifikacji itp. świadczy o dążeniu do obrazowości, lepszej komunikatywności twórcy czy też dążenia do dotarcia nie tylko do jego umysłu, ale i to sfery intymnej – do uczuć. Analiza tematyczna matur z ostatnich lat Internet – śmietnik czy sezam kultury? – maj 2010 r. Czas mistrzów – (o Olimpiadzie w 1908 roku) – próbna 2009 r. Hipnoza – pomost do podświadomości – maj 2009 r. Nieznośna szybkość bloga –maj 2008 r. Hedonizm kontra hedonizm – próbna 2008 r. O obywatelstwie – maj 2007 r. Urodzeni pechowcy – próbna 2007. O patriotyzmie i nacjonalizmie – maj 2006 r. Z Pińska w świat – próbna 2006 r. Dzikie słówka – maj 2005 r. Czytając powyżej wymienione teksty, można dojść do kilku wniosków. Artykuły dotyczą współczesności, są aktualne i poruszane w nich problemy często dotyczą młodzieży. Do testów na rozumienie wybierane są tematy z zakresu historii świata, rozwoju cywilizacji, nowości informatycznych, problemów psychologii, spraw polityki czy postaw społecznych. Można się zatem spodziewać, iż matura 2011 r. sięgnie po tego typu tematykę ważną dla współczesnego człowieka. Będzie to zapewne fragment eseju naukowego, artykułu popularnonaukowego, fragment felietonu czy rozprawy. Tematu nie sposób przewidzieć, choć cała Polska od roku żyje kilkoma zagadnieniami: rocznicą zakończenia II wojny światowej i zbrodni katyńskiej, tragedią smoleńską, beatyfikacją Jana Pawła II, a także kryzysem gospodarczym trwającym od 2008 r. na świecie, reformami gospodarczymi itp. Treść artykułu przeznaczonego do zadań nie jest jednak istotna, ważny jest natomiast zakres pojęciowy. Twoim celem nie będzie recenzowanie całości artykułu, ale konkretne odpowiedzi na zadane pytania i tylko tego się trzymaj. Dane zgodne z PN-ISO 690 z lipca 2002 roku (dla książek i czasopism) oraz PN-ISO-2 :1999 (dla dokumentów elektronicznych). Opis bibliograficzny to wzór, według którego powinno opisywać się książki, publikacje, fragmenty dzieł, filmy, ryciny i inne elementy prezentacji maturalnej. Autor w opisie bibliograficznym – Można zamiast imienia podać tylko inicjał, jeżeli nie utrudni to identyfikacji osoby. Jeśli autorów jest więcej niż trzech, podajemy pierwszego z dopiskiem i in. – Gdy autorów jest dwóch – trzech – podajemy ich personalia oddzielając od siebie przecinkami. – Jeżeli opracowujemy pracę zbiorową pod redakcją opis rozpoczynamy od tytułu. – Nie wpisujemy stopni naukowych, funkcji itp. Tytuł – Można skracać bardzo długie tytuły. Pominięte wyrazy zaznaczamy wielokropkiem: (…) – W cudzysłowie zapisujemy opis bibliograficzny czasopisma. Wydawnictwo – Można skracać nazwę wydawcy Np.: PWN zamiast Państwowe Wydawnictwo Naukowe Rok wydania – Poszukujemy go w książce, w stopce. Można go znaleźć także w katalogu bibliotecznym lub podać przybliżoną datę: [ok. 2003]. Numer ISBN – ISBN – ang. International Standard Book Number – to Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki. Dziesięciocyfrowy symbol zawiera informacje o książce. O kraju: 83 – Polska, o wydawcy: 02 – WSiP i o książce. Numery ISBN znajdują się w książkach wydanych po roku 1978. Wzór ogólny opisu książki Autor: Tytuł książki. Wydanie. Miejsce wydania: wydawca rok wydania. ISBN Przykłady opisu bibliograficznego: 1. Opis bibliograficzny książki: Kapuściński R.: Heban. Warszawa: Czytelnik 2003. ISBN 83-07-02948-1 2. Opis bibliograficzny pracy zbiorowej: Kompendium wiedzy o ekologii. Red. J. Strzałko i T. Mossor-Pietraszewska. Warszawa: PWN 2001. ISBN 83-01-13589-1 3. Opis bibliograficzny fragmentu: rozdziału, opowiadania, wiersza lub książki: Hutnikiewicz A.: Ekspresjonizm. W: Od czystej formy do literatury faktu. Warszawa: Wiedza Powszechna 1988. ISBN 83-7052-804-X, Lipska Ewa: A jednak miłość. W: Ja, Kraków. Warszawa: Wydawnictwo Literackie 2004, ISBN 83-7889-57-67, s. 41 4. Opis bibliograficzny fragmentu rozdziału książki z pracy zbiorowej: Hutnikiewicz A.: Badania nad literaturą Młodej Polski. W: Rozwój wiedzy o literaturze polskiej po 1918 roku. Oprac. J. Maciejewski. Warszawa: Czytelnik 1986. ISBN 83-4567-37-87, s. 192-224 5. Opis bibliograficzny wstępu do książki: Drawicz A.: Wstęp. W: M. Bułhakow: Mistrz i Małgorzata. Warszawa: Muza 1990. ISBN 83-73199-00-4, s. V-LXXXIV 6. Opis bibliograficzny artykułu z czasopisma: Jaworski M.: Różewicz – ostatni modernista. W: „Polonistyka” 2005, nr 5, s. 18-24 7. Opis bibliograficzny książki w Internecie: Hłasko M.: Ósmy dzień tygodnia [online] [dostęp 12 lipca 2010], dostępny w Internecie 8. Opis bibliograficzny strony www: Skórka S.: Wirtualna historia książki i bibliotek [online]. Kraków: Akademia Pedagogiczna, Instytut Informacji Naukowej [dostęp 4 lutego 2005]. Dostępny w Internecie: 9. Opis bibliograficzny artykułu w czasopiśmie internetowym: Karpiel A.: Motyw szatana w literaturze romantycznej. „Konspekt” [online] 2005 nr 2 [dostęp 22 września 2005]. Dostępny w Internecie: 10. Opis bibliograficzny reprodukcji obrazu, rzeźby, dzieła architektury: Velasquez D.: Infantka Małgorzata [il.]. W: M. Rzepińska. Siedem wieków malarstwa europejskiego. Wrocław: Ossolineum 1986. ISBN 83-5768-35-X, nr il. XLVI 11. Opis bibliograficzny filmu: Cudzoziemka [Film]. Reż. R. Ber [kas. VHS]. Warszawa: AGF 1986 Już od roku szkolnego 2009/2010 maturzyści nie muszą mieć (oddawać, wnosić na salę egzaminacyjną) konspektu prezentacji maturalnej z ramowym planem wypowiedzi. Warunkiem przystąpienia do egzaminu ustnego jest oddanie w terminie bibliografii do prezentacji i co najważniejsze: po oddaniu bibliografii nie można jej już później zmienić, np. wchodząc na egzamin. Opis bibliograficznyBibliografia prezentacji maturalnejJak pisać prezentacjęPoradnik maturalny Najważniejsze o ramowym planie wypowiedzi: to plan Twojej istniejącej lub planowanej prezentacji, czyli wypisane w punktach, co jest jej treścią; do napisania planu wystarczy spis lektur (bibliografia podmiotu). Ułóż wybrane lektury chronologicznie wg epok, a następnie opisz na brudno, co chcesz z nich wydobyć – tak powstaje plan prezentacji maturalnej. Wyboru lektur dokonaj, mając przed sobą cały spis lektur. to pomoc dla maturzysty podczas prezentacji- pomaga kontrolować kierunek rozważań. plan powinien koncentrować uwagę mówiącego i słuchaczy na głównych elementach tematu prezentacji. Aktualizacja artykułu r. Dane zgodne z PN-ISO 690 z lipca 2002 roku (dla książek i czasopism) oraz PN-ISO-2 :1999 (dla dokumentów elektronicznych). Jan Nowak, Kl. III F/LO Konspekt prezentacji maturalnej Temat: Motyw apokalipsy i jego literackie realizacje. Omów na przykładzie wybranych dzieł różnych epok I Literatura podmiotu: 1. Biblia. Warszawa 2000. ISBN 978-83-4370-32-1 2. Krasiński Z.: Nie-Boska komedia. Warszawa: Nasza Księgarnia 1986 3. Kasprowicz J.: Dies irae. W: Klejnocki J., Łozińska B., Zdunkiewicz-Jedynak D.: Język polski. Podręcznik klasa 1. Warszawa: PWN 2002. ISBN 83-7195-545-6 4. Żeromski S.: Przedwiośnie. Warszawa: Greg 2004. ISBN 83-5175-645-9 5. Baczyński K. K., Historia. W: Klejnocki J., Łozińska B., Zdunkiewicz-Jedynak D.: Język polski. Podręcznik klasa 1. Warszawa: PWN 2002. ISBN 83-7195-545-6 6. Camus A.: Dżuma. Kraków: 1989 7. Różewicz T.: Ocalony. W: Klejnocki J., Łozińska B., Zdunkiewicz-Jedynak D.: Język polski. Podręcznik klasa 1. Warszawa: PWN 2002. ISBN 83-7195-545-6 II Literatura przedmiotu: 1. Nawrocki W.: Antyk i Biblia: wykłady o literaturze na Zachodzie i w Polsce. Warszawa 1998 2. Poznański J.: Antyk – Średniowiecze. Syntezy epok. Kraków: Wydaw. Skrypt 2002. ISBN 83-8631-459-1 3. Dzigański A.: Słownik poezji. Liceum. Kraków: Zielona Sowa 2008. ISBN 978-83-743571-11 4. Chrząstowska B., Wiegandtowa E., Wysłouch S.: Literatura współczesna. Warszawa: NAKOM 1993 …od 2010 roku tego punktu nie musisz pisać, ale możesz. III Ramowy plan wypowiedzi 1. Określenie problemu: a) czym jest i jak rozumiem pojęcie apokalipsy b) różne oblicza apokalipsy: śmierć, sąd ostateczny, rewolucja społeczna, wojna i okupacja, choroba 2. Kolejność prezentowanych argumentów: a) Biblia: Księga Ezechiela: zapowiedź spustoszenia ziemi i wygubienia ludzi za grzechy: idzie czas, przybliża się dzień (7,12). Objawienie św. Jana: wizja walki dobra ze złem, obraz sądu ostatecznego. b) Nie-Boska komedia: walka dwóch obozów o dominację nad światem, śmierć obu przywódców jako symbol kary za wyrządzone zło c) Dies irae: obraz zagłady świata i dnia sądu ostatecznego. d) Przedwiośnie: rewolucja w Baku i wojna religijna jako katastrofa społeczna e) Historia: historia ludzkości to zdaniem Baczyńskiego pasmo wojen i śmierci f) Dżuma: parabola zła jako bakcyl drzemiący w ludzkich sercach g) Ocalony: apokalipsa spełniona, tragedia pokolenia, które przeżyło II wojnę światową 3. Wnioski: literatura w różnych epokach pokazuje motyw apokalipsy jako zagrożenia przed śmiercią, ma też różne podłoża – religijne, klasowe i kulturowe. IV Materiały pomocnicze: Cytaty wierszy wskazanych w literaturze podmiotu. UWAGA! 1. Konspekt musi zmieścić się na 1xA4. Jeśli jednak nie mieści się na stronie, zmniejsz rozmiar czcionki do 11 lub 10 (nie dotyczy nagłówków). Marginesy Konspektu standardowe (2,5 cm.) 2. Konspekt oddajemy w dwóch/trzech egzemplarzach do dnia [zależy od szkoły] – wydruk komputerowy (przez pół roku można przecież przepisać na kompie). 3. Przed pisaniem konspektu upewnij się, że analizowane przez Ciebie lektury „pasują do tematu” wybranej prezentacji, skonsultuj to z nauczycielem/korepetytorem/poradnikiem/opracowaniem – koniecznie. Opis bibliograficznyBibliografia prezentacji maturalnejJak pisać prezentacjęPoradnik maturalny ZADANIA ZAMKNIĘTE ABCD WYBÓR ODPOWIEDZI Z LISTY UZUPEŁNIANIE LUK W TEKŚCIE KRÓTKA ODPOWIEDŹ PISEMNA WYPRACOWANIE NA ZADANY TEMAT WYBIERZ ILOŚĆ PYTAŃ: KAŻDY TEST ZAWIERA LOSOWY UKŁAD PYTAŃ I ODPOWIEDZI Jeżeli chcesz rozwiązywać test w całości to zaznacz wszystkie dostępne typy zadań oraz wybierz maksymalną ilość pytań. Jeżeli chcesz rozwiązać szybki test to pozostaw domyślne ustawienia lub zmniejsz jeszcze ilość pytań. Możesz np. rozwiązywać tylko 'zadania zamknięte' i 'wybór z listy', jeżeli nie chcesz pisać własnych odpowiedzi. Wybór należy do Ciebie. ZADANIA ZAMKNIĘTE - pytania typu ABCD lub prawda-fałsz, w których należy wybrać poprawną odpowiedź. WYBÓR Z LISTY - pytania, w których należy wybrać odpowiedź z listy możliwych odpowiedzi. UZUPEŁNIANIE LUK - pytania, w których należy samodzielnie uzupełniać luki w tekście. KRÓTKA ODPOWIEDŹ PISEMNA - pytania, w których należy samodzielnie napisać krótką odpowiedź. WYRACOWANIA - pytania, w których należy samodzielnie napisać dłuższą odpowiedź na zadany temat. KRÓTKA INSTRUKCJA OBSŁUGI: Wybierz testy, z których chcesz losować zadania. Domyślnie zaznaczony jest test, których został wybrany na poprzedniej liście testów. Jeżeli chcesz losować zadania, z kilku różnych testów, kliknij na 'KLIKNIJ ABY WYBRAĆ ZAKRES PYTAŃ' i zaznacz testy. Wszystkie wybrane testy będą uwzględnione w losowaniu zadań. Wybierz typy zadań jakie mają być dostępne w teście. Wybierz maksymalną liczbę pytań. Jeżeli nie zaznaczono wszystkich typów zadań, to liczba pytań w teście może być mniejsza niż wybrano. Kliknij na 'ROZWIĄŻ TEST. Matura język polski - arkusze maturalne (podstawowy 2008) - przykładowe pytania:Zmieniające się tempo debat publicystycznych w Polsce autor ukazał w akapicie 2. za pomocą ........ Określ jednym wyrazem, jak internauci w swym języku nazywają: ........ Wyrazy i zwroty z akapitu 7.: bluzgi, zjechać Rybińskiego, przywalić Pospieszalskiemu to przykłady ........ Sformułuj dwa argumenty uzasadniające stwierdzenie, że blogi są przejawem demokracji ........ Sformułuj dwa argumenty uzasadniające przekonanie autora o tym, że blogi nie zniszczą polskiej publicystyki. ........ Jakiej przyjemności nie są w stanie zapewnić dziennikarzowi blogi? ........ Analizując fragment Ody do młodości Adama Mickiewicza i wiersz Któż nam powróci Kazimierza Przerwy-Tetmajera, porównaj przedstawione w nich obrazy młodego pokolenia oraz stosunek młodych do pokolenia ojców. Wykorzystaj konteksty historycznoliterackie. ........ WYBRANE WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO: POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY W ZAKRESIE WIEDZY O JĘZYKU 1) co to jest znak i jakie są rodzaje znaków: a) zna typy znaków (np. ikonograficzne, językowe), b) wie, co to znaczy, że określony zbiór znaków jest systemem, c) rozumie istotę języka jako dwuklasowego systemu znaków, 2) jakie są podsystemy języka: a) zna podsystem fonetyczny, leksykalny i gramatyczny; wie, co to wyraz, a co forma wyrazowa, b) zna podstawowe pojęcia leksykalne, słowotwórcze, fleksyjne, składniowe, to znaczy zna podstawy gramatyki języka polskiego, 3) na czym polega bogactwo leksykalne i frazeologiczne polszczyzny i jak je pomnażać środkami rodzimymi: a) zna pojęcia synonimii, antonimii, polisemii, homonimii leksykalnej, b) zna podstawowe procesy słowotwórcze polszczyzny, c) zna definicję i rozróżnia typy frazeologizmów, d) zna pojęcie neosemantyzacji, 4) co to znaczy mówić i pisać poprawnie: a) zna pojęcie kultury języka, normy językowej i błędu językowego, b) zna podstawowe typy błędów językowych (błędy wymowy, odmiany, składniowe, leksykalne, znaczeniowe, frazeologiczne, stylistyczne, ortograficzne i interpunkcyjne), 5) czym różni się polszczyzna mówiona od pisanej, czyli zna podstawowe cechy obu typów języka, wynikające z różnic sytuacji komunikacyjnej, 6) na czym polega społeczne i terytorialne zróżnicowanie polszczyzny: a) zna pojęcie dialektu ludowego i gwary ludowej, b) wie, co to są gwary środowiskowe i zawodowe, c) zna pojęcie regionalizmu językowego, 7) jakie są style współczesnej polszczyzny: a) zna pojęcie stylu językowego, a także stylów artystycznych i użytkowych, b) zna podstawowe cechy stylów pisanych (urzędowego, dziennikarskiego, publicystycznego, naukowego) i mówionych (monologowego, dialogowego), 8) co to jest stylizacja językowa i jakie są podstawowe typy stylizacji (archaizacja, dialektyzacja, kolokwializacja tekstu), 9) co to jest akt mowy i jakie są rodzaje aktów mowy; wie o składnikach aktu mowy, o jego sensie dosłownym i intencjonalnym, 10) jakie są podstawowe funkcje tekstów językowych; zna funkcję komunikacyjną, impresywną, ekspresywną i poetycką tekstu, 11) na czym polega umiejętność przekonywania; co to są zabiegi perswazyjne i nieuczciwe używanie języka: a) zna pojęcia perswazji językowej i manipulacji oraz etyki językowej, b) zna językowe środki wykorzystywane w tych zabiegach, 12) na czym polega umiejętność publicznego zabierania głosu oraz zna podstawowe pojęcia retoryczne: pytanie retoryczne, elipsę, metaforę, 13) jak sprawnie posługiwać się polszczyzną w zależności od sytuacji komunikacyjnej: a) zna zasadę stosowności wypowiedzi, b) wie, kiedy posługiwać się językowymi odmianami oficjalnymi, a kiedy nieoficjalnymi, 14) na czym polega językowy savoir-vivre, czyli zna sposoby zwracania się do innych, zasady grzeczności, np. w dyskusji, w korespondencji, 15) jakie były najważniejsze procesy językowe w historii języka i jakie ślady pozostawiły one we współczesnej polszczyźnie ( podstawowe procesy fonetyczne, a także leksykalne - rozwój znaczeniowy wyrazów, zapożyczenia), 16) jakie są językowe rezultaty kontaktów polszczyzny z innymi językami, dawniej i dziś: a) wie, z jakich języków polszczyzna przede wszystkim zapożyczała środki językowe, b) zna pojęcia zapożyczenia leksykalnego i kalki językowej (znaczeniowej i strukturalnej), 17) co to znaczy, że język jest wartością, czyli wie, co to jest wartość sama w sobie (autoteliczna) i wartość użytkowa języka (język jako narzędzie), jak na poziomie podstawowym oraz: 1) co to jest stylizacja biblijna, 2) na czym polega funkcja kreatywna i funkcja fatyczna tekstu, 3) na czym polega retoryczna organizacja tekstu, okres retoryczny, 4) jakie są podstawowe cechy języka poszczególnych epok literackich, W ZAKRESIE WIEDZY O LITERATURZE I KULTURZE 18) utwory literackie i inne teksty kultury, wskazane w podstawie programowej dla zakresu podstawowego, ważne dla poczucia tożsamości narodowej i przynależności do wspólnoty europejskiej i światowej, 19) podstawowe tematy, motywy i wątki, występujące w utworach literackich i innych tekstach kultury, 20) podstawowe wyróżniki utworu literackiego oraz właściwości różnych rodzajów i gatunków literackich, konwencji stylistycznych i tradycji literackich, 21) podstawowe pojęcia z zakresu poetyki (wersyfikacja, kompozycja, stylistyka, genologia), teorii literatury i historii literatury, np. konwencja literacka, prąd artystyczny, rodzaj i gatunek literacki; temat, wątek, motyw, styl, 22) podstawowe procedury analizy utworu literackiego, np. odnalezienie dominanty kompozycyjnej; rozpoznanie konwencji rodzaju i gatunku literackiego, określenie nadawcy i odbiorcy, konwencji estetycznej i stylistycznej, rozpoznanie przesłania ideowego dzieła, 23) podstawowe kategorie estetyczne: komizm, tragizm, patos, ironia oraz ich funkcje - w zakresie niezbędnym do zrozumienia czytanych utworów, 24) style w sztuce, ich cechy i związek z kulturą epoki, 25) pojęcie tradycji literackiej i podstawowe wyznaczniki różnych tradycji (staropolskiej i oświeceniowej; romantycznej i pozytywistycznej; młodopolskiej i awangardowej), 26) cechy kodów komunikacyjnych sztuk innych niż literatura, np. teatru, filmu, malarstwa, 27) zjawiska kultury dawnej i współczesnej - ważne dla zrozumienia czytanych utworów, 28) podstawowe konteksty interpretacyjne poznanych utworów, rozumie rolę kontekstu w odczytywaniu utworu, 29) pojęcia: kultura wysoka, masowa, elitarna, kultura pop, arcydzieło, kicz, 30) wpływ środków masowego przekazu (prasy, radia, telewizji, Internetu) na przemiany w kulturze współczesnej, 31) wartości narodowe i związane z własnym dziedzictwem kulturowym (np. patriotyzm, ojczyzna, mała ojczyzna, naród, społeczeństwo); wartości stanowiące dorobek cywilizacji śródziemnomorskiej, jak na poziomie podstawowym oraz: 5) teksty wskazane w podstawie programowej dla zakresu rozszerzonego i poznane w trakcie lektury własnej, 6) toposy i motywy ważne dla kultury śródziemnomorskiej, 7) przemiany w obrębie najważniejszych gatunków literackich (np. dramatu jako gatunku, eposu, powieści, sonetu, pieśni, hymnu, trenu i innych gatunków lirycznych), 8) związki rodzajów i gatunków literackich z prądami artystycznymi (np. wiąże satyrę i bajkę z klasycystycznym, a sielankę -z sentymentalnym nurtem oświecenia), 9) wykładniki artystyczne komizmu, tragizmu, patosu, ironii oraz groteski - w zakresie niezbędnym do zrozumienia czytanych utworów, 10) pojęcie dziedzictwa kulturowego, 11) określenie "postmodernizm", 12) wartości niesione przez różne tradycje literackie i kierunki filozoficzne, 13) związek między dominującą funkcją językową tekstu i jego formą oraz gatunkiem, 14) związki zachodzące między różnymi warstwami utworu literackiego, W ZAKRESIE REDAGOWANIA TEKSTÓW 32) jakie są zasady kompozycji dłuższych wypowiedzi pisemnych i ustnych, 33) jakie są zasady przekształcania tekstu pisanego, np. zasady streszczania, skracania i rozwijania tekstu oraz zasady cytowania, 34) jakie są podstawowe zasady tworzenia takich tekstów, jak interpretacja utworu literackiego, rozprawka, referat, recenzja; zna cechy językowe i formalne wymienionych gatunków piśmiennictwa, 35) na czym polega praca redakcyjna nad tekstem (kolejność podawania informacji, adiustacja tekstu, tworzenie tytułów, wyróżnienia techniczne), 36) jakie są podstawowe cechy tekstu popularnonaukowego. jak na poziomie podstawowym oraz: 15)jakie są podstawowe cechy eseju i tekstu naukowego; zna cechy językowe i formalne wymienionych gatunków piśmiennictwa. W ZAKRESIE ODBIORU TEKSTÓW KULTURY 1) rozpoznać różne rodzaje znaków w prezentowanych wytworach kultury; rozpoznać, co jest, a co nie jest systemem znaków; wskazać w przedstawionym materiale (na obrazie, rycinie, w tekście, fragmencie filmu) znaki różnego rodzaju, 2) wskazać w tekście określone formy fleksyjne i połączenia wyrazowe: rozpoznać formy fleksyjne wyrazów różnych części mowy, rozpoznać i nazwać podstawowe związki składniowe, 3) rozpoznać wieloznaczność słowa i odróżnić ją od homonimiczności form; pokazać poprawne i manipulacyjne posługiwanie się wyrazami wieloznacznymi, 4) wyróżnić w tekście związki frazeologiczne i odczytać ich znaczenia, 5) odczytać dosłowne i metaforyczne znaczenia wyrazów, 6) odróżnić tekst językowo poprawny od niepoprawnego, 7) wskazać istotne cechy języka mówionego i pisanego oraz rozpoznać (według określonych cech), czy dany tekst jest mówiony, czy pisany, 8) wskazać i rozpoznać w tekście elementy gwar terytorialnych, zawodowych i środowiskowych, 9) wskazać podstawowe cechy językowe poszczególnych stylów; rozpoznać (według określonych cech), w jakim stylu pisany jest wskazany fragment, 10) wskazać w tekście stylizację; rozpoznać typ stylizacji, 11) odróżnić intencje aktu mowy, np. rozkaz od prośby, pytanie od stwierdzenia; wydobyć ukryte cechy aktu mowy; dostrzec ironię, sarkazm, prowokację w tekście wypowiedzi, 12) rozpoznać funkcje określonych tekstów i wskazać środki językowe służące tym funkcjom, 13) rozpoznać w tekście językowe środki perswazji i manipulacji: odróżnić środki etyczne od nieetycznych, szczerość od nieszczerości wypowiedzi, pokazać określone środki perswazji językowej, wskazać tekst zawierający manipulację językową, odróżnić zdania o faktach od zdań będących interpretacją faktów, 14) we współczesnej polszczyźnie wskazać ślady procesów dawnych; wskazać typy zmian znaczeniowych w wyrazach, np. uabstrakcyjnienie, uogólnienie, zmiana nacechowania, 15) rozpoznać w tekście wyrazy zapożyczone i podać ich polskie odpowiedniki, 16) wskazać konsekwencje nadmiernego zapożyczania do współczesnej polszczyzny elementów angloamerykańskich, jak na poziomie podstawowym, W tekstach publicystycznych i popularnonaukowych: 17) odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitu), 18) wyodrębnić tezę (główną myśl) całego tekstu, wykorzystane w nim argumenty i sformułowane wnioski, 19) rozpoznać zasadę kompozycyjną tekstu i j e j funkcję, 20) rozpoznać i określić t y p nadawcy i t y p adresata tekstu, 21) nazwać funkcję tekstu, 22) rozpoznać charakterystyczne cechy stylu i języka tekstu, nazwać środki językowe i ich funkcję w tekście, 23) rozpoznać cechy gatunkowe tekstu, 24) odtworzyć informacje sformułowane wprost, przetworzyć informacje, np. porządkować i hierarchizować, stosować do rozwiązania problemu, wskazać przyczyny i skutki, oddzielić informacje od opinii, jak na poziomie podstawowym oraz w tekstach naukowych (np. filozoficznych, teoretycznoliterackich i językoznawczych), WSZYSTKIE WYMAGANIA SĄ ZAWARTE W INFORMATORZE Matura z języka polskiego, maj 2008 - poziom podstawowy. Liczba zdających: 415 tys. Średnia wyników: 52%. Ilość zadań: 15 zadań na podstawie 1 tekstu (od 2015 roku są 2 teksty) oraz wypracowanie. Do uzyskania: 70 punktów. Czas: 170 test z punktacją maturalną dostępny jest w aplikacji Matura - testy i zadania, gdzie mogliśmy także wprowadzić dodatkowe funkcje, np: odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik. Dziękujemy także developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tą aplikację Dostępność: W magazynie Typ publikacji Vademecum Format B5 Liczba stron 352 Poziom nauczania Szkoły ponadgimnazjalne ISBN 978-83-8197-179-9 Autorzy Donata Dominik-Stawicka Cena promocyjna 49,90 zł Cena regularna 58,71 zł Matura. Język polski. Vademecum 2023. Zakres podstawowy i rozszerzony Wydawnictwa Operon to gwarancja sukcesu na egzaminie maturalnym. Wpłynie na odpowiednie przygotowanie się zarówno do egzaminu ustnego, jak i pisemnego z języka polskiego, na poziomie podstawowym i rozszerzonym. Vademecum z języka polskiego nie tylko pomoże usystematyzować wiedzę z obecnego poziomu kształcenia, lecz także przypomni najważniejsze treści z gimnazjum, które również mogą pojawić się na maturze. W publikacji znajdują się przykładowe tematy maturalne, wytyczne dotyczące pisania różnego typu prac oraz przykładowe prace i konspekty do realizacji tematów na egzaminie ustnym. Vademecum pomoże praktycznie i teoretycznie przygotować się do egzaminu maturalnego. W vademecum z języka polskiego znajdują się ponadto objaśnienia najważniejszych terminów oraz korelacje tekstów kultury z omawianymi zagadnieniami i opracowania lektur pod kątem ich przydatności na egzaminie. Matura. Język polski. Vademecum 2023. Zakres podstawowy i rozszerzony zostało opracowane przez literaturoznawcę i rzeczoznawcę MEN. Vademecum z języka polskiego, zakres podstawowy i rozszerzony, składa się z 8 działów: Powtórka z gimnazjum Historia literatury, sztuki, filozofii Lektura a matura Teatr i film Kształcenie językowe Oswoić formę, czyli jak napisać pracę Matura Dodatki Co znajdziesz w vademecum z języka polskiego ? powtórkę z historii literatury i kultury oraz omówienie lektur objętych podstawą programową z sugestiami, jak wykorzystać je na egzaminach ustnym i pisemnym giełdę tematów do każdej epoki i lektury wzory konspektów wypowiedzi na egzamin ustny z języka polskiego niezbędną na maturze wiedzę o języku polskim, uporządkowaną w postaci tabel, wykresów, definicji i przykładów podręczny leksykon postaci literackich, motywów, słowniczek terminów i pojęć oraz biogramów autorów lektur poradnik dla osób mających trudność z konstruowaniem prac pisemnych, pomocny w poprawnym pisaniu i oswojeniu form pisemnych na maturze W każdym vademecum Wydawnictwa Operon znajduje się również indywidualny kod dostępu do Giełdy Maturalnej. Jest to interaktywna, autorska platforma edukacyjna, będąca wsparciem w odpowiednim przygotowaniu do matury. Uczeń otrzyma więc dodatkowo dostęp do: arkuszy online, sprawdzianów i testów diagnostycznych rozwiązań zadań „krok po kroku” materiałów filmowych, na których rozwiązywane są najtrudniejsze zadania fiszek do nauki strefy Próbnej Matury z Operonem Więcej informacji ISBN 978-83-8197-179-9 Autorzy Donata Dominik-Stawicka Typ publikacji Vademecum Klasa 4 Seria Cykl 2023 Przedmiot Język polski

matura z języka polskiego 2008